Realizacja inwestycji związanych z modernizacją oświetlenia, w tym drogowego, w ramach Programu Inwestycji Strategicznych – edycja dziewiąta – Rozświetlamy Polskę następuje w wyniku przeprowadzenia postępowania zakupowego zmierzającego do nabycia stosownych świadczeń. Niektóre aspekty proceduralne wywołują znaczne wątpliwości po stronie beneficjentów, a nie zyskały one jednoznacznych wyjaśnień ze strony BGK.

W ramach dofinansowań uzyskanych z Programu Inwestycji Strategicznych – edycja dziewiąta – Rozświetlamy Polskę zrealizowane mają zostać inwestycje, których przedmiotem jest modernizacja istniejącego na terenie gminy oświetlenia, w znacznej mierze w obrębie infrastruktury drogowej. Biorąc pod uwagę to, iż w praktyce znaczna część tego oświetlenia pozostaje we własności podmiotów trzecich względem gminy, ujawniają się wątpliwości i problemy dotyczące zapewnienia sobie przez jednostkę samorządu terytorialnego możliwości zrealizowania zamierzenia inwestycyjnego objętego dofinansowaniem.

Jednostka samorządu terytorialnego może otrzymać ze środków funduszu dofinansowanie zadania powiatowego albo zadania gminnego w wysokości do 80% kosztów realizacji tego zadania. Rządowy Fundusz Rozwoju Dróg to narzędzie o niespotykanej dotychczas skali, pozwalające szczególnie na pomoc mniej zamożnym samorządom w rozwoju ich infrastruktury transportowej i poprawy bezpieczeństwa ruchu drogowego.

Przyczyną wypadków na drogach i poboczach dróg na terenie samorządowym może być ich złe oznakowanie. Prawidłowe oznakowanie drogi i pobocza drogi powiatowej lub gminnej znajdującej się na terenie samorządowym należy do zarządcy drogi. Jednym z podstawowych obowiązków zarządcy drogi powiatowej lub gminnej jest zatem utrzymanie drogi oraz urządzeń czy znaków drogowych zabezpieczających ruch na tej drodze.

Przeprowadzanie inwestycji drogowych na szczeblu krajowym, wojewódzkim czy powiatowym może skutkować zwiększeniem liczby kilometrów dróg będących w zasobie gminy. Wspomniany w poprzednim zdaniu rezultat nie jest przejawem prestidigitatorstwa drogowego, lecz wynikiem obowiązujących regulacji ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (t.j. Dz. U. z 2023 r., poz. 645), dalej: u.d.p. Regulacje te były badane przez Trybunał Konstytucyjny i zostały uznane za zgodne z ustawą zasadniczą. Niemniej jednak ich obowiązywanie nadal budzi niezadowolenie wielu gmin.

W praktyce realizacji kontraktów publicznych w obszarze drogownictwa znane są sytuacje, w których zamawiający poprzez milczącą zgodę dozwalają wykonawcy na zmianę sposobu realizacji umowy. Konsekwencjami tego bywają m.in. nawierzchnie drogowe mniej odporne na czynniki eksploatacyjne czy inne odstępstwa od pierwotnych zamierzeń inwestycyjnych. W perspektywie wydanego niedawno orzeczenia TSUE takie działania mogą być kwalifikowane jako niedopuszczalne zmiany umów o zamówienia publiczne, generujące ryzyko korekt finansowych czy odpowiedzialności za dopuszczenie się deliktu dyscypliny finansów publicznych.

Dla zakwalifikowania danej substancji lub przedmiotu jako odpad nie ma znaczenia wola czy świadomość nabywcy. Okoliczność, że dana substancja lub produkt może podlegać odzyskowi, nie oznacza, że nie jest odpadem. Zarządcy drogi bardzo często spotykają się z problemem elektroodpadów na drogach. Elektroodpady to zużyty sprzęt elektroniczny – to sprzęt stanowiący odpad w rozumieniu art. 3 ust. 1 pkt 6 ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach, łącznie ze wszystkimi częściami składowymi, podzespołami i materiałami eksploatacyjnymi stanowiącymi część sprzętu w momencie pozbywania się go.

Budując i przebudowując ciągi kanałów technologicznych, zarządcy drogi powinni brać pod uwagę najnowsze wytyczne dotyczące tego rodzaju działań. Powinni dobierać wykwalifikowany personel i zwracać szczególną uwagę na projektowanie, a następnie sposób wykonania kanałów technologicznych. Kanał technologiczny w praktyce dróg powiatowych i gminnych stanowi podstawę infrastruktury.

Temat chodników powrócił ostatnio na łamy prasy branżowej ze względu na zmiany definicyjne wprowadzone w ustawie z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym (t.j. Dz. U. z 2023 r., poz. 1047), dalej: P.r.d. Mimo że wskazana w poprzednim zdaniu ustawa jedynie funkcjonalnie powiązana jest z działalnością zarządców dróg, to wspomniana nowelizacja stanowi dogodny bodziec dla poruszenia kilku kwestii ogniskujących się wokół materii chodników w perspektywie regulacji ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych (t.j. Dz. U. z 2023 r., poz. 162), dalej: specustawa drogowa.

Przepisy ustawy z dnia 21 marca 1985 o drogach publicznych (dalej: „u.d.p.”) przewidują możliwość zawierania przez zarządców dróg porozumień. Jest to swoista formuła współpracy, która wykazuje cechy zbieżne z porozumieniami administracyjnoprawnymi, o których mowa w art. 74 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (dalej: „u.s.g.”). Przedmiotem porozumień, zgodnie z art. 19 ust. 4 u.d.p., może być przekazanie zarządzania drogami publicznymi lub finansowania albo dofinansowania zadań z zakresu zarządzania drogami.