Budując i przebudowując ciągi kanałów technologicznych, zarządcy drogi powinni brać pod uwagę najnowsze wytyczne dotyczące tego rodzaju działań. Powinni dobierać wykwalifikowany personel i zwracać szczególną uwagę na projektowanie, a następnie sposób wykonania kanałów technologicznych. Kanał technologiczny w praktyce dróg powiatowych i gminnych stanowi podstawę infrastruktury.
Temat chodników powrócił ostatnio na łamy prasy branżowej ze względu na zmiany definicyjne wprowadzone w ustawie z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym (t.j. Dz. U. z 2023 r., poz. 1047), dalej: P.r.d. Mimo że wskazana w poprzednim zdaniu ustawa jedynie funkcjonalnie powiązana jest z działalnością zarządców dróg, to wspomniana nowelizacja stanowi dogodny bodziec dla poruszenia kilku kwestii ogniskujących się wokół materii chodników w perspektywie regulacji ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych (t.j. Dz. U. z 2023 r., poz. 162), dalej: specustawa drogowa.
Przepisy ustawy z dnia 21 marca 1985 o drogach publicznych (dalej: „u.d.p.”) przewidują możliwość zawierania przez zarządców dróg porozumień. Jest to swoista formuła współpracy, która wykazuje cechy zbieżne z porozumieniami administracyjnoprawnymi, o których mowa w art. 74 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (dalej: „u.s.g.”). Przedmiotem porozumień, zgodnie z art. 19 ust. 4 u.d.p., może być przekazanie zarządzania drogami publicznymi lub finansowania albo dofinansowania zadań z zakresu zarządzania drogami.
Każdy zarządca drogi musi dokonać wszelkich starań, aby przed nadchodząca zimą doprowadzić nawierzchnię drogi do stanu bezpiecznego dla użytkownika. Maszyny i inne urządzenia techniczne, wykorzystywane przez pracowników powinny spełniać wymagania bezpieczeństwa i higieny pracy przez cały okres ich użytkowania.
Zapewnienie odpowiedniego oświetlenia dróg stanowi jeden z elementów mozaiki czynników bezpieczeństwa uczestników ruchu drogowego. Materia oświetlenia ulicznego w ostatnim czasie była tematem ożywionych dyskusji, m.in. przy okazji drastycznego wzrostu cen energii elektrycznej i problemów samorządów w zapewnieniu odpowiedniego oświetlenia czy przy okazji uruchomienia Programu Inwestycji Strategicznych „Rozświetlamy Polskę”. Wskazane okoliczności dają asumpt do poruszenia aspektów prawnych dotyczących wybranych kwestii związanych z materię oświetlenia dróg.
Zarządca drogi może zawrzeć umowę koncesji na roboty budowlane w pasie drogowym z koncesjonariuszem. Ustawa o umowie koncesji na roboty budowlane lub usługi określa zasady i tryb zawierania umowy koncesji na roboty budowlane lub usługi, zwanej „umową koncesji”. Na podstawie umowy koncesji zamawiający powierza koncesjonariuszowi wykonanie robót budowlanych lub świadczenie usług i zarządzanie tymi usługami za wynagrodzeniem.
Budowanie oraz przebudowywanie dróg publicznych z założenia pozostaje w sferze obowiązków podmiotów publicznych, które stosownie do regulacji normatywnych odpowiadają za określone elementy infrastruktury. Regulacje u.d.p. przewidują jednak w sposób wyraźny sytuację, w której stosowne obowiązki obciążają podmiot trzeci. Zgodnie z art. 16 ust. 1 u.d.p. budowa lub przebudowa dróg publicznych spowodowana inwestycją niedrogową należy do obowiązków inwestora tego przedsięwzięcia. Szczegółowe warunki budowy lub przebudowy drogi określa umowa pomiędzy zarządcą drogi a inwestorem. Sposób jej ukształtowania ma szczególne znaczenie dla realizacji obowiązku ustawowego.
W świetle przepisów ustawy o drogach publicznych pas drogowy stanowi wydzielony liniami granicznymi grunt wraz z przestrzenią nad i pod jego powierzchnią, w którym są zlokalizowane droga oraz obiekty budowlane i urządzenia techniczne związane z prowadzeniem, zabezpieczeniem i obsługą ruchu, a także urządzenia związane z potrzebami zarządzania drogą, natomiast droga stanowi budowlę wraz z drogowymi obiektami inżynierskimi, urządzeniami oraz instalacjami, stanowiącą całość techniczno-użytkową, przeznaczoną do prowadzenia ruchu drogowego, zlokalizowaną w pasie drogowym. Ponadto zaliczenie do kategorii dróg gminnych i ustalenie przebiegu dróg gminnych następuje w drodze uchwały rady gminy.
Znajdująca się na finalnym etapie legislacyjnym ustawa z dnia 13 lipca 2023 r. o szczególnych rozwiązaniach dotyczących regulacji stanu prawnego niektórych dróg ogólnodostępnych ma ustanowić szczególne regulacje dotyczące nabywania przez gminy własności niektórych nieruchomości gruntowych użytkowanych aktualnie jako drogi ogólnodostępne. Ustawowo określoną konsekwencją nabycia przez gminy tych nieruchomości będzie uznanie ich za drogi gminne. Jakie dodatkowe konsekwencje, w tym prawno-finansowe, będzie wywoływać skuteczne przeprowadzenie procedury administracyjnej przez gminę?
