Sfera regulacji prawnych dotyczących zjazdu z drogi publicznej jawi się jako niebudząca szczególnych wątpliwości interpretacyjnych. Teza ta jednak nie koresponduje z liczbą orzeczeń sądowych, które są wydawane w związku z działaniami samorządów w przestrzeni związanej z przepisami art. 29 ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (t.j. Dz. U. z 2024 r., poz. 320), dalej: u.d.p. Analiza judykatów wydanych w ww. zakresie pozwala na wskazanie i omówienie najczęściej popełnianych błędów.

W ostatnich miesiącach chyba nie tylko ja miałam wrażenie, że Polska jest stale w okresie wyborczym. Zapewne większość z Państwa zauważyła plakaty wyborcze umieszczane, gdzie tylko się da – na ogrodzeniach, murach, balkonach, a także na słupach oświetlenia ulicznego i innych konstrukcjach w pasie drogowym. Pojawia się zatem odwieczne pytanie: Czy plakat wyborczy to reklama w rozumieniu ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (t.j. Dz. U. z 2024 r., poz. 320)? W artykule wyjaśnię, co należy rozumieć pod pojęciem reklamy i czy plakat wyborczy objęty jest reżimem zezwoleń zarządcy drogi na zajmowanie pasa drogowego w formie decyzji administracyjnej, a w konsekwencji – czy za umieszczenie plakatu wyborczego w pasie drogowym drogi publicznej bez zezwolenia zarządcy drogi wymierzana jest kara pieniężna.

Z art. 41 ustawy o drogach publicznych co do zasady wynika, że (wszystkie) pojazdy (bez względu na ruch, w którym uczestniczą) o maksymalnym nacisku osi napędowej nieprzekraczającym wartości 11,5 t objęte są zakresem ograniczeń wynikających z art. 41 ust. 2 i ust. 3 ustawy o drogach publicznych, zaś pojazdy nieprzekraczające maksymalnego nacisku pojedynczej osi wynoszącego 10 t objęte są zakresem ograniczeń wynikających z art. 41 ust. 2 pkt 2 i ust. 3 ustawy o drogach publicznych.

Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Infrastruktury z dnia 24 czerwca 2022 r. w sprawie przepisów techniczno-budowlanych dotyczących dróg publicznych (t.j. Dz. U. z 2022 r., poz. 1518 z późn. zm.) decyzje o rozwiązaniach w zakresie projektowania, budowy, przebudowy lub użytkowania drogi podejmuje się w szczególności na podstawie danych o ruchu drogowym. Jeżeli jest to uzasadnione, w szczególności zakresem robót budowlanych, przy podejmowaniu decyzji o rozwiązaniach w zakresie projektowania, budowy lub przebudowy drogi uwzględnia się analizę kosztów i korzyści w cyklu życia drogi.

Utrzymanie odpowiedniego standardu dróg, jak również zapewnienie oczekiwanego rozwoju infrastruktury drogowej, wymaga szeregu działań budowlanych, które generują utrudnienia w bieżącym korzystaniu z dróg. Negatywne (przynajmniej w perspektywie okresu prac budowlanych) konsekwencje robót mogą odczuć w szczególności użytkownicy lokali sąsiadujących z remontowanymi drogami, w tym przedsiębiorcy. W perspektywie prowadzenia działalności gospodarczej utrudniony dojazd, jak i ograniczony dostęp do lokalu, może negatywnie wpłynąć na osiągane przychody.

Podstawą BHP pracownika wykonującego prace drogowe jest rozporządzenie w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy podczas wykonywania robót budowlanych.

Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Cyfryzacji w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać kanały technologiczne i ich usytuowanie, kanały technologiczne stanowią ciąg osłonowych elementów obudowy, studni kablowych oraz innych obiektów lub urządzeń służących umieszczeniu lub eksploatacji. Przy drogach samorządowych (gminnych i powiatowych) kanały technologiczne lokowane są nad wyraz często.

Korzystanie z publicznej infrastruktury drogowej z założenia systemowego nie generuje bezpośredniej odpłatności po stronie użytkowników. Regulacje ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (t.j. Dz. U. z 2024 r., poz. 320), dalej: u.d.p., przewidują odstępstwa od wskazanej reguły wiodącej. Najczęściej występującym w praktyce odstępstwem są odpłatności tytułem postoju pojazdów samochodowych na drogach publicznych w strefie płatnego parkowania (SPP) lub w śródmiejskiej strefie płatnego parkowania (ŚSPP).

Ustawa o Rządowym Funduszu Rozwoju Dróg stanowi podstawę do pozyskania dotacji na drogi powiatowe i gminne znajdujące się na terenie samorządu. Bank, na wniosek wojewody, dokonuje wypłat ze środków Funduszu na rzecz jednostek samorządu terytorialnego realizujących zadania powiatowe i zadania gminne.

Celem każdego zarządzającego drogą gminną i powiatową powinno być prawidłowe oznakowanie dróg i poboczy. Stąd warto zapoznać się z przepisami ustawy Prawo o ruchu drogowym oraz z rozporządzeniem Ministrów Infrastruktury oraz Spraw Wewnętrznych i Administracji w sprawie znaków i sygnałów drogowych, których zapisy określają prawidłowe rozmieszczanie znaków drogowych. Niezbędną pomocą służy również Konwencja o znakach i sygnałach drogowych sporządzona w Wiedniu dnia 8 listopada 1968 r., zawierająca podstawowe i niezbędne informacje dotyczące oznakowania dróg, jakie powinny znajdować się w każdym kraju, który ją podpisał.