- To kiedyś była tylko jakaś mrzonka, że będziemy mieć drogi betonowe. Natomiast my wiedzieliśmy, że transport samochodowy będzie tak istotnym czynnikiem w całej logistyce w Polsce, że nawierzchnie betonowe mają szansę – przyznaje prof. Jan Deja, dyrektor wykonawczy Stowarzyszenia Producentów Cementu. W tym roku mija 30 lat od rozpoczęcia budowy pierwszego odcinka autostrady o nawierzchni betonowej. W tym czasie wybudowano prawie 1200 km dróg szybkiego ruchu i ok. 2000 dróg lokalnych z nawierzchnią betonową.

Od ponad dwóch dekad wśród samorządów na szczeblu powiatowym i gminnym systematycznie rośnie zainteresowanie nawierzchniami betonowymi. Co roku powstaje ok. 150 km nowych odcinków takich dróg. Według szacunków Stowarzyszenia Producentów Cementu zbudowano już ponad 1500 km nawierzchni betonowych w całej Polsce. Są to odcinki o długości od kilkuset metrów do kilku kilometrów, w zależności od potrzeb i możliwości finansowych. W niniejszym artykule zostaną przedstawione technologie stosowane w budowie nawierzchni betonowych na lokalnych drogach samorządowych.

Nieustający wzrost ceny surowców ropopochodnych oraz kosztów energii na skutek wielu czynników geopolitycznych wymusza na wykonawcach dróg poszukiwanie nowych rozwiązań. W przypadku nawierzchni półpodatnych [1, 2] dedykowanych dla dróg samorządowych sumaryczna grubość warstw asfaltowych w porównaniu do rozwiązań katalogowych [3] jest istotnie mniejsza, co znacząco wpływa na koszt wykonania górnych warstw nawierzchni drogowej. W konstrukcji półpodatnej występuje wyłącznie warstwa ścieralna (zamykająca) o grubości 4 cm wykonana z mieszanki mineralno-asfaltowej typu beton asfaltowy z klasycznym asfaltem drogowym.

Na terenie gminy Grybów drogi betonowe wyparły drogi bitumiczne. Budujemy je systematycznie od 1997 r., gdyż u nas w terenie górskim ulewy niszczą inne rodzaje nawierzchni. Obok mojego domu przebiega ok. 20-letnia droga betonowa, z którą mimo upływu czasu nic się dzieje – powiedział Piotr Obrzut zastępca wójta gminy Grybów. Tylko w 2023 r. na terenie gminy Grybów przybędzie kolejnych ok. 10 km dróg betonowych. Za budowę dróg betonowych wójt gminy otrzymał właśnie tytuł Dobrego Gospodarza.

Wykorzystywanie kruszywa w produkcji betonów oraz mieszanek związanych jest elementem wiadomym i nie podlega dyskusji. Jest to surowiec naturalny i przede wszystkim najtańszy. Można stosować praktycznie każdy piasek, czy każde kruszywo, ale należy to robić „z głową” – mając wiedzę, jakie kruszywo może być zastosowane i w jakim materiale o pożądanych właściwościach.

Beton wałowany (RCC, Roller-compacted concrete) można zdefiniować jako sztywny, suchy beton, mający konsystencję wilgotnego szutru. Jest wykonywany w podobny sposób jak standardowy beton i ma skład do niego podobny, jednak składniki pojawiają się tu w innych proporcjach. W skład betonu wałowanego wchodzi cement portlandzki z zerowym opadem stożka, który zwykle mieszany jest zmodyfikowaną układarką asfaltobetonową. Dodatkowym sprzętem potrzebnym do wbudowania takiego betonu są walce stalowe, których zadaniem jest jego zagęszczenie, następnie walce gumowe, które wygładzają jego powierzchnię.